Werkvoorbereiding: oude wijn in nieuwe zakken

werkvoorbereiding bim

Laatst sprak ik een werkvoorbereider van een vloerenleverancier. Over de implementatie van BIM, en het effect ervan op de werkvoorbereiding. Hij was, op z’n zachtst gezegd, niet echt positief. Hoe komt dat? En wat moet er veranderen?

Over naar BIM

Veel leveranciers hebben moeite om de omslag naar BIM te maken. Maar ze hebben geen keuze, anders vallen ze buiten de boot. Zeker als je prefab onderdelen levert, zoals vloeren, geveldelen of kozijnen, is BIM een must.

De grootste uitdaging zit ‘m niet zozeer in het beheersen van pakketten als Tekla of Revit, maar in het opnieuw inregelen van het productieproces. Machines worden veelal rechtstreeks vanuit de tekenomgeving aangestuurd. Als je het pakket vervangt, moet het produceren van bijvoorbeeld kozijnen nog steeds zo simpel blijven als een druk op de printknop.

Wat je nu vaak in de praktijk ziet, is dat er twee processen naast elkaar lopen. Het traditionele proces, dat prima functioneert. En het BIM proces, omdat de opdrachtgever dat via de aannemer eist. Gevolg is dat we service modellen ontvangen op het moment dat het eigenlijk niet meer hoeft. Als een soort revisiestuk, dat vaak niet correspondeert met de werkelijke uitvoering.

Gelukkig heeft onze vloerenleverancier haar zaakjes prima op orde. Met bruikbare modellen voor de werkvoorbereiding en voor afstemming met de installaties.

LEAN

Hoe eerder zo’n leverancier bij het bouwproces betrokken wordt, hoe beter. Zo kun je namelijk specialistische kennis benutten. Voor een vloer zou je de richtlijnen voor het maken van sparingen al in ontwerpfase kunnen toepassen, zodat je je werk maar één keer hoeft te doen. Efficiënt werken door ketensamenwerking, het ontwerp optimaliseren, en goedkoper uitvoeren. Dat klinkt als LEAN bouwen.

In de praktijk doen de meeste aannemers echter nog aan “LEAN back”. Achteroverleunen, wachten op de definitieve stukken van de architect, en zo laat mogelijk inkopen van leveranciers. De factor tijd is een beproefd recept om onderaannemers onder druk te zetten voor een goedkopere levering.

Omdat er zo laat wordt ingekocht, staat voor de werkvoorbereiding meteen al vol de druk op de ketel. Met alle gevolgen van dien.

Wijzigingen

Als er ook nog eens wijzigingen doorgevoerd moeten worden, is de chaos compleet. Tenminste, als je het niet gestructureerd doet.

Goede afspraken maken over het doorvoeren van aanpassingen zijn essentieel:
• Is er een ijkpunt waarop modellen worden “vastgeklikt” en hoe vast is zo’n model dan?
• Worden wijzigingen volgens een protocol doorgevoerd?
• Hoe worden aanpassingen gecommuniceerd en door wie?

In het geval van de vloerenleverancier wordt er gecommuniceerd via de schutting. Nieuwe modellen worden erover heen gegooid als vervanger van het model dat eigenlijk al twee keer definitief was. Het zou dan netjes zijn als de verschillen door de BIM coördinator al waren gedetecteerd middels een clash, zodat de leverancier zijn sparingen doelgericht en efficiënt kan aanpassen. Maar helaas…

Oude wijn

Je zou kunnen zeggen dat het bouwproces niet wezenlijk anders is dan vroeger, ondanks de mogelijkheden van BIM. De vloerenleverancier heeft het gevoel niets opgeschoten te zijn, en terecht.
De werkvoorbereiding is als oude wijn in nieuwe zakken.

Er zal iets moeten veranderen.

De sleutel tot succes ligt in betrouwbaarheid. Aannemers beginnen met vaste bouwpartners in BIM te werken, en er ontstaan nieuwe contractvormen die LEAN bouwen moeten faciliteren.
Alleen zijn de verhoudingen tussen bouwpartners dusdanig vastgeroest, dat een aannemer maar moeilijk van het etiket “onbetrouwbaar” af komt. Hoe hard ie ook z’n best doet.

Als bouwen straks niet meer is dan het assembleren van een bouwpakket, is de aannemer dan in staat zich te transformeren tot een nieuw soort Ikea? Of, misschien wel interessanter, kan een partij als Ikea een nieuwe soort aannemer worden?

Dat zou pas echt een revolutie zijn.